Emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) yaş koşulsuz emeklilik hakkı getiren yasa teklifi, çok düşük emekli aylıkları nedeniyle büyük hayal kırıklığına yol açtı. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’ne sunulan tesir tahliline nazaran, yasa çıktığında bu yıl 2 milyon 246 bin kişi emekli olacak. Lakin yeni emeklilerin memurlar dışında kalan tamamına yakını minimum fiyatın altında aylıkla geçinmek zorunda kalacak.
EYT yasalaştığında emekli olacak Bağ-Kur’lulara ortalama 5 bin 867 lira, SSK’dan emekli olanlara da ortalama 7 bin 113 lira aylık bağlanacak. Maddeyle emekliliğe hak kazanacak 496 bin 151 memurdan ise yalnızca 124 bin 37’sinin emekli olacağı ve bu şahıslara ortalama 12 bin 415 lira emekli aylığı bağlanacağı hesaplandı. Emekliye ayrılan memurların büyük kısmı çalışırken aldıkları maaşın yarısıyla emeklilik hayatını sürdürmeye çalışacak.
MALİYET BAŞ KARIŞTIRDI
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, EYT maliyeti için 255 milyar lira sayısını açıklamıştı. Lakin EYT yasa teklifini TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’ne sunan AKP Küme Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu’nun maliyetin 194.4 milyar olacağını söylemesi şaşkınlık yarattı.
Düzenlemeye nazaran, yasa çıktığında bu yıl 2 milyon 246 bin kişi emeklilik hakkına kavuşacak. Bunlardan 1 milyon 662 bini SSK, 89 bini Bağ-Kur ve 496 bini Emekli Sandığı’na kayıtlı bulunuyor. İlerleyen yıllarda ise 2.5 milyon kişinin daha emekli olacağı ve toplam sayının 4 milyon 787 bine ulaşacağı hesaplandı. Emeklilik hakkını kazananlardan emekçilerle Bağ-Kur’luların tamamına yakınının çalışmaya devam edeceği, memurların ise yalnızca yüzde 25’inin emekli olacağı düşünülüyor.
‘Emeklilikte prime takılanlar olduk’
EYT’nin TBMM Plan ve Bütçe Kurulu görüşmeleri muhalefet milletvekillerinin dövizli aksiyonuyla başladı. Muhalefet, EYT düzenlemesinin yeni mağduriyetlere yol açacağını tabir ederlerken EYT Federasyonu Başkanı Gönül Boran Özüpak da kurulda düzenlemeyi eleştirip, “EYT’liydik artık de emeklilikte prime takılanlar (EPT) olduk. Burada kimileri birbirlerine methiyeler düzenleyip teşekkür ediyor. Fakat yaş hududunun kaldırılması problemimizi çözmüyor. Emekliler 5 bin 500 lira aylığa mahkum ediliyor” dedi.
1 günle 17 yıl bekleyecekler
EYT’den 8 Eylül 1999 ve evvelki tarihlerde sigortalı olarak çalışanlar yararlanabilecek. Bu tarihten sonra işe girenler ise yaş kaidesine tabi olacaklar. Düzenlemeyi komitede savunan AKP Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş, bir soru üzerine, 8 Eylül 1999 ve öncesinde işe girmiş bir sigortalının 43 yaşında emekli olacağını, 9 Eylül 1999’da işe girenlerin emekli olmak içinse 60 yaşını bekleyeceklerini söyledi.